Vragen Executieve functies: Docent SBO de Windroos

1. Wat zijn uw taken als docent op deze SBO school?

Ik ben docent van groep 3 op SBO de Windroos. Ik werk 5 dagen in de week. Deze 5 dagen sta ik ook voor groep 3 les te geven. Buiten het lesgeven om houd ik me ook erg bezig met ICT. Geef hier 1x in de 3 maanden ook cursussen over aan de rest van de leerkrachten, over welke programma’s er eventueel nog bij gebruikt kunnen worden en hoe je dit moet gebruiken etc. Kort samengevat.

2. Wat houdt een SBO precies in?

SBO staat voor: Speciaal Basisonderwijs. Het valt onder dezelfde wet als het reguliere onderwijs.

De klassen zijn ook kleiner (max. 17 leerlingen). Hierdoor kan er meer aandacht worden gegeven voor de specifieke onderwijsbehoefte van de leerling. Het speciaal basisonderwijs biedt onderwijs aan leerlingen die op het reguliere onderwijs niet goed mee kunnen komen. Dit kan onder andere komen door leerproblematiek of gedragsproblematiek. Zoals ik al eerder zei, de leerlingen zitten in kleinere groepen, dit is zo zodat de leerlingen minder geprikkeld worden. Wel gelden dezelfde kerndoelen als in het reguliere onderwijs. Ook is het speciaal basisonderwijs erop gericht dat zoveel mogelijk leerlingen na groep 8 van het SBO door kunnen stromen naar het reguliere voortgezet onderwijs. Lukt dit niet, dan gaan deze leerlingen naar het speciaal voortgezet onderwijs.

3. Met wat voor leerlingen heeft u vooral te maken in de klas?

In deze groep zitten vooral leerlingen met gedragsproblemen. Door deze problematiek in het gedrag hebben deze leerlingen vaak ook moeite met het leren. Dit is niet vanzelfsprekend, maar een aantal leerlingen kunnen niet fatsoenlijk bezig met hun opdrachten door hun gedrag.

4. Bent u bekend met Executieve functies? Zo ja, kunt u het in uw eigen woorden omschrijven?

Eerlijk gezegd, ik heb er wel eens van gehoord en ik weet redelijk waar het voor staat. En heb ook zeker te maken met executieve functies in de klas. Onder andere het inhibitie. Persoonlijk zou ik me hier wel wat meer in willen verdiepen.

5. Denkt u dat de leerlingen in het SBO meer te maken hebben met zwakke executieve functies dan in het ‘normale’ onderwijs?

Dit is een moeilijke vraag. Ik denk dat zowel in het reguliere onderwijs als in het SBO meerdere leerlingen te maken hebben met zwakke executieve functies. Misschien dat je in het SBO er wat meer te maken mee hebt. Maar ik denk niet dat er heel veel verschil in zal gaan zitten. Want ook met zwakke executieve functies kun je goed meekomen in het reguliere onderwijs lijkt mij.

6. Welke maatregelen treft u om leerlingen met zwakke executieve functies te ondersteunen?

In het SBO hebben de leerlingen wat meer aandacht nodig dan normaal. En dit kunnen wij als school de leerlingen ook bieden. Tenminste zover het ons lukt. Met name in mijn groep hebben ze veel last van plannen. Ik verzorg de dag zo dat de lesplanning altijd op het bord staat. Zodat de leerlingen weten wat ze die dag gaan doen. Ook het tijdstip staat erachter. De leerlingen hebben nog niet echt te maken met huiswerk. Wel moeten de leerlingen het werk tijdens de les afmaken, hier maken we ook een planning voor, zodat de leerlingen ook tijd hebben voor andere dingen. We werken namelijk met een dagtaak. Voor veel leerlingen in de groep is dit moeilijk, maar wel goed dat ze er nu mee te maken hebben. Hierbij geven we hun ook de aandacht om het zo in te plannen dat ze niet vast komen te zitten.

7. Welke ondersteuning krijgt u binnen de school om zwakke executieve functies te kunnen ondersteunen?

Onze orthopedagoog is goed bekend wat betreft de zwakke executieve functies. Wanneer we vragen hebben over hoe we bepaalde dingen moeten gaan aanpakken kunnen we bij haar terecht en zij gaat hier ons dan uitleg over geven en maken we een plan om die leerling te helpen. Zo het geval bij Lex*, hij heeft moeite met onder andere plannen. Hij zit dan bij het gesprek. De orthopedagoog, de groepsleerkracht en de leerling. Met z’n drieën maken we dan een plan.

8. Welke executieve functie komt het meest voor in uw klas? En hoe gaat u hier mee om?

Wat in mijn klas het meeste voorkomt is aandacht erbij houden en het plannen. In deze klas kom je veel tegen wat betreft de gedragsproblematiek. Doordat het gedrag van deze leerlingen soms erg heftig kan zijn kan reageren de andere leerlingen hier ook op. Op deze manier hebben de leerlingen niet de mogelijkheid om de aandacht bij de les te houden. Het zijn wel vaak dezelfde leerlingen die te maken hebben met de gedragsproblematiek. Allereerst zorg ik dat de stagiaire of een andere leerkracht in de klas kan komen (als ik alleen voor de klas sta) om deze leerling naar een aparte ruimte te sturen. Daarna probeer ik met de rest van de klas hier over te praten. Ik kan wel direct verder gaan met de instructie van de les, maar dat werkt in deze groep niet. Om de aandacht vast te houden probeer ik mijn lessen zo te maken, dat de leerlingen altijd geïnteresseerd zullen zijn. Ik wissel de lessen af met verschillende werkvormen.

* Vanwege de privacy van de leerling is dit een fictieve naam